از شرایط بسیار مهم ازدواج هم کفو بودن زوجین است. «کفو» بهمعنی نظیر و مساوی است.[1]؛
هم کفو بودن زوجین در چهار مشخصه اصلی اعتقادات، مذهب، خانواده و فرهنگ مهم است، در حقیقت داشتن اعتقادات مشترک و توجه به همتایی مذهبی، خانوادگی و فرهنگی از جمله مؤلفههای ازدواج موفق است.
پس کفو هم بودن دو همسر یعنی تناسب همشأنی و همترازی و در اصطلاح عرف یعنی با هم جور بودن، که از نظر اسلام هم اهمیت بسیاری دارد.
قرآن کریم در اینباره میفرماید: «الْخَبِیثاتُ لِلْخَبِیثِینَ وَ الْخَبِیثُونَ لِلْخَبِیثاتِ وَ الطَّیِّباتُ لِلطَّیِّبِینَ وَ الطَّیِّبُونَ لِلطَّیِّباتِ أُولئِکَ مُبَرَّؤُنَ مِمَّا یَقُولُونَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیم.»[نور، 26]؛ «زنان ناپاک از آن مردان ناپاکند و مردان ناپاک نیز به زنان ناپاک تعلّق دارند، و زنان پاک ازآن مردان پاک، و مردان پاک از آن زنان پاکند.»
پیامبراکرم صلیالله علیه و آله در بیاناتی فرمودند: «کسانی را که همتا و همشأن یکدیگر هستند، ازدواج دهید و از کسانی که همتا و همشأن شما هستند همسر بگیرید تا برای فرزندانتان مادر مناسبی باشد.» [2]
«وقتی اشخاص همشأن برای خواستگاری آمدند، دخترتان را به آنها بدهید و منتظر حوادث نباشید.»[3]
«مرد مؤمن همشأن زن مؤمن و مرد مسلمان نیز همشأن زن مسلمان است.»[4]
اگر همسران در این جهات، نامتناسب و متفاوت باشند، غالبا در زندگی با مشکلات و ناسازگاری ها و تنشها و عدم همکاریها و ناراحتیها مواجه خواهند شد. مثلا اگر یکی از آنها از خانواده دیندار و مقید به ارزشها و دیگری از خانواده لاابالی یا کم تقید باشد در زندگی آینده غالبا با مشکلاتی جدی روبهرو خواهند شد. و همچنین اگر یکی اهل مطالعه و تحقیق و دیگری اهل تفریح و تجمل و شب نشینی، یا یکی دارای تحصیلات عالی و دیگری کم سواد باشد یا یکی از آنها از خانواده ثروتمند و تجمل گرا و دیگری از خانواده تهیدست و ساده باشد یا یکی از آنها دارای فرهنگ و آدابی ویژه و دیگری با فرهنگ و طرز تفکری دیگر باشد غالبا با مشکلاتی کم و یا زیاد مواجه میشوند و همکاری و همفکری و تعاون لازم را ندارند.[5]
پس آنچه که باید در انتخاب همسر مورد توجه قرار گیرد، همتایى و تناسب از نظر و جنبههاى مختلف است، زیرا اگر دختر و پسر همشأن یکدیگر باشند و همدیگر را درک کنند، همچون دو کفّه ترازو در هر شرایطی در کنار هم خواهند بود و هیچ ناراحتی و کمبودی نمیتواند زندگی آنها را از هم فرو پاشد.
بنابراین دو انسانی که میخواهند یک عمر با هم زندگی کنند و در همه امور شریک باشند، حتما باید هماهنگ و همسنخ و همکفو باشند. چون هر قدر بین آنها تناسب و سنخیت بیشتری باشد، درک متقابل آنان از یکدیگر بیشتر است، و آن پیوند استوارتر و لذتبخشتر خواهد بود.